Bron: Ministerie van Buitenlandse Zaken

Luxemburg in vogelvlucht
Geschiedenis
Staatsinrichting
Binnenlandse politiek
Mensenrechten
Sociale situatie
Economische situatie
Buitenlands beleid en veiligheidsbeleid
Betrekkingen met Nederland

Geschiedenis
Op het Congres van Wenen in 1815 werden de voormalige Oostenrijkse gebieden die overeenkomen met het huidige België en Luxemburg, met het Koninkrijk der Nederlanden, samengevoegd in een staat. Dankzij de versterkte stad Luxemburg en de strategisch belangrijke ligging naast het Pruisische Rijnland werd Luxemburg daarbij een onafhankelijk lid van de Duitse Rijnconfederatie, met de Nederlandse Koning als Groothertog. Pruisen werd toegestaan een garnizoen te legeren in Luxemburg, welke situatie voortduurde tot 1867. Bij de onafhankelijkheid van België in 1830 bleef de persoonlijke unie met de Nederlandse kroon van het Groothertogdom Luxemburg gehandhaafd. Wel werd Luxemburg in 1839 bestuurlijk onafhankelijk van Nederland middels het Verdrag van Londen. Aan de persoonlijke unie kwam pas een einde toen Koning Willem III in 1890 zonder een mannelijke erfgenaamoverleed. 

Het lidmaatschap van de Duitse confederatie leidde tot de opname van Luxemburg in de Duitse Douane-unie (Zollverein). Luxemburg was hiervan lid van 1842 tot 1918. De economische banden met Duitsland werden versterkt door de ontwikkeling van de staalindustrie na 1879, die mogelijk werd gemaakt door Duits kapitaal en grote aantallen Duitse arbeiders. Tijdens beide wereldoorlogen werd Luxemburg bezet door Duitsland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het land onder dwang volledig opgenomen in Nazi-Duitsland.

Sinds de Eerste Wereldoorlog was het partnerschap met verschillende Europese landen een van de pijlers van het Luxemburgse buitenlandse beleid. Zo werd al in 1922 de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie (BLEU) opgericht. In 1949 werd het Groothertogdom lid van de NAVO en in het proces van Europese eenwording heeft het vanaf het begin een actieve rol gespeeld.

Staatsinrichting
Luxemburg is een constitutionele monarchie. De wetgevende macht berust zowel bij de Kamer van Afgevaardigen als bij de Groothertog. Beide hebben het recht van initiatief. De uitvoerende macht berust bij de regering. De 60 afgevaardigden worden rechtstreeks gekozen op basis van proportionele vertegenwoordiging. Luxemburg is ingedeeld in vier kiesdistricten die ieder een voorgeschreven aantal zetels ter beschikking krijgen. De afgevaardigden worden voor een periode van vijf jaar gekozen. De Kamer van Afgevaardigden is in sessie van begin maart tot eind oktober. Na de parlementiare verkiezingen benoemt de Groothertog een premier, die vervolgens een regering samenstelt. De regering dient daarna te worden goedgekeurd door de Kamer van Afgevaardigden.
Na in het voorjaar van 1998 zijn zoon Henri te hebben benoemd tot zijn "Lieutenant-représentant", heeft Groothertog Jean in december 1999 aangekondigd in 2000 afstand te zullen doen van de troon. De officiële troonwisseling zal plaatsvinden in het vroege najaar van 2000.

Binnenlandse politiek  
De parlementsverkiezingen van juni 1999 leverden een overwinning op voor de Christen-democraten van premier Jean-Claude Juncker. De socialisten verloren 4 zetels, de liberalen wonnen er 3. Voor Luxemburgse begrippen een grote politieke verschuiving, die het einde betekende voor de 'Rooms-Rode' coalitie, bestaande uit de Christelijke Sociale VolksPartij (PCS) en de Socialistische Arbeiderspartij (LSAP). Na 15 jaar oppositie zijn de liberalen (DP) weer opgenomen in een regeringscoalitie met de christendemocraten. Jean-Claude Juncker is opnieuw benoemd tot premier; DP-partijleidster Mw. Lydie Polfer is aangetreden als vice-premier en minister van Buitenlandse Zaken. Alle PCS-ministers zijn aangebleven, zij het dat de posten zijn herverdeeld. De coalitieregering beschikt over 34 van de 60 zetels.

Het beleid van de nieuwe regering wijkt niet wezenlijk af van dat van de vorige.  Dit is niet alleen omdat de PCS de grootste regeringspartij blijft, maar ook omdat in Luxemburg een brede consensus bestaat over de grote lijnen van het regeringsbeleid. Een nieuw accent in het regeringsbeleid is komen te liggen bij onderwijs. De ministerpost Educatie en Sport is toegewezen aan de DP, welke partij het onderwerp 'onderwijs' tot een van de speerpunten van haar campagne had gemaakt.
Een ander belangrijk nieuw punt is de voorgenomen herziening van de Luxemburgse grondwet met het oogmerk deze te moderniseren en in overeenstemming te brengen met de hedendaagse Europese ontwikkelingen. In dit kader wordt eveneens gesproken van het introduceren van de mogelijkheid van een referendum in de grondwet. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in Luxemburg-stad in 1999 werd de liberale Paul Helminger tot burgemeester gekozen. Hij versloeg daarbij de Christen-democratische oud-Commissievoorzitter Jacques Santer.

Mensenrechten  
Luxemburg heeft alle mensenrechtenverdragen van de VN geratificeerd en de Luxemburgse overheid respecteert de mensenrechten. Tegen incidentele schendingen wordt effectief opgetreden. Internationaal heeft het Groothertogdom zich steeds een voorvechter van de mensenrechten betoond.

Sociale situatie
Luxemburg is, gerekend naar het per capita inkomen, een van de rijkste landen ter wereld. De werkloosheid is een van de laagste in Europa. Het Groothertogdom kan zich dan ook een uitgebreid en royaal stelsel van sociale zekerheid veroorloven.

De opbouw van de Luxemburgse arbeidsmarkt is bemerkenswaard: eenderde van de werknemers is niet in het land woonachtig. Bovendien bestaat ruim 30% van de Luxemburgse beroepsbevolking uit in Luxemburg wonende buitenlanders. Een van de problemen waar de Luxemburgse overheid zich voor ziet gesteld is de instroom van vluchtelingen en asielzoekers. Hoewel het hierbij in absolute zin niet om grote aantallen gaat, heeft Luxemburg thans, gerelateerd aan de bevolkingsomvang, het hoogste aantal asielaanvragen in Europa. Het Groothertogdom pleit dan ook voor een Europese aanpak van de vluchtelingenproblematiek.

Economische situatie
Met het toetreden van Luxemburg tot de EMU is een einde gekomen aan de monetaire associatie met België. Hiertoe is in 1998 een Luxemburgse nationale bank opgericht. In de overgangsperiode tot het jaar 2002 blijft de Belgische frank geldig betaalmiddel in Luxemburg.  De economische groei bedroeg in 1999 4,2%, bij een inflatie van 1,0%; een van de laagste inflatiecijfers van Europa. De werkloosheid bedroeg - uitgedrukt in de gestandaardiseerde Europese index - 2,7%, het laagste werkloosheidscijfer in de Europese Unie. Luxemburg creëert jaarlijks nieuwe arbeidsplaatsen die evenwel grotendeels worden opgevuld door uit de drie buurlanden afkomstige werknemers. Ruim 70% van het Bruto Nationaal Product wordt gegenereerd door dienstverlening, waarvan 12% door banken en verzekeringsmaatschappijen.

Luxemburg vormt met België een economische unie: de BLEU. Nederland is de derde importeur van goederen uit de BLEU en de tweede exporteur naar de BLEU.  De regering streeft diversificatie van de economie na, teneinde de economische afhankelijkheid van de financiële sector te beperken. Het economische beleid van de regering richt zich de komende jaren op een belastingverlaging voor bedrijven, mede met het oog op het streven naar diversificatie. Ook zijn diverse maatregelen aangekondigd om middelgrote en kleine bedrijven te stimuleren.  Daarnaast zal het systeem van locale belastingheffing worden herzien. In haar regeringsverklaring heeft de nieuwe regering aangegeven zich meer te zullen richten op de handelsrelaties met Azië.

Buitenlands beleid en veiligheidsbeleid
Luxemburg is een van de oprichters van de EU en heeft een belangrijke bijdrage aan de Europese integratie geleverd. Traditioneel heeft het Groothertogdom zich sterk georiënteerd op de Frans-Duitse as. Sinds de verhuizing Bonn-Berlijn lijkt de Luxemburgse regering zich ook in grotere mate te richten op de Duitse deelstaten.

De sterke Europese oriëntatie van het land werd nog eens onderstreept in de recente regeringsverklaring van de nieuwe regering. Luxemburg is echter wel bezorgd dat het land in een zich uitbreidend Europa politiek gemarginaliseerd zal worden. In de regeringsverklaring wordt dan ook gesteld dat het land zal vasthouden aan een eigen Eurocommissaris en blijvende roulatie van het EU-voorzitterschap. Ook het Benelux-overleg wordt door de regering van belang geacht om de Luxemburgse inbreng in Europa meer kracht bij te zetten.

De harmonisatie van de fiscale behandeling van spaartegoeden is thans voor Luxemburg een van de belangrijkste onderwerpen op de Europese agenda. Het Groothertogdom verzet zich tegen voorstellen in Europees verband om te komen tot een ruimere informatievoorziening betreffende spaartegoeden en het heffen van een geharmoniseerde belasting op de rente van spaartegoeden. Gezien het grote belang van de bancaire sector voor de Luxemburgse economie wil het Groothertogdom de huidige voorstellen slechts als onderdeel van een alomvattende hervorming van belastingen en subsidies binnen de EU behandelen. In Luxemburg is de rente op spaartegoeden tot op heden onbelast. Daarnaast wordt het traditionele bankgeheim van belang geacht.

Om de toenemende globalisering en interdepentie te onderstrepen, zijn Ontwikkelings-samenwerking en Defensie bij één minister ondergebracht. Op het gebied van defensie zal Luxemburg als actief lid van het Eurocorps zich creatief opstellen bij het ontwikkelen van een eigen Europese Defensie binnen de Atlantische kaders. De mogelijkheid van het Groothertogdom om tegemoet te komen aan verzoeken om humanitaire en militaire bijstand zijn echter beperkt. De mogelijkheid wordt dan ook onderzocht om buitenlandse vrijwilligers aan te trekken voor het leger.

Betrekkingen met Nederland
Krachtens het Verdrag betreffende de samenwerking op het gebied der diplomatieke vertegenwoordiging uit 1964 behartigt Nederland overal waar het Groothertogdom geen eigen vertegenwoordiging heeft, de Luxemburgse diplomatieke belangen.

Voorafgaand aan elke Europese of Algemene Raad vinden consultaties plaats tussen de ministers-presidenten en ministers van Buitenlandse Zaken van de Benelux-landen teneinde een eendrachtig optreden in Europees verband te bevorderen. Zowel voor wat betreft justitie- en asielkwesties, alsook v.w.b. de discussie in IGC-kader is men met gezamenlijke Benelux-standpunten gekomen.
Luxemburg is een van de landen binnen West-Europa waarmee Nederland streeft naar een intensivering van de betrekkingen. Mede met dit doel heeft het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken de subsidiefaciliteit 'Intensivering Bilaterale Betrekkingen - West-Europa' (IBB-WE) in het leven geroepen. Uit dit budget kunnen kleinschalige activiteiten worden gesubsidieerd, zoals seminars, studies, conferenties, uitwisselingsprojecten en vertalingen van publicaties. De projecten dienen een duidelijke politieke component te hebben en een bijdrage te leveren aan de bilaterale betrekkingen met Luxemburg. Een nadere omschrijving van deze subsidiefaciliteit en de voorwaarden voor subsidieverlening zijn op te vragen bij de Directie Europa van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

NB: voor cijfers en statistieken vindt u de meest actuele informatie op www.minbuza.nl

Handige adressen:

Ambassade
Nassaulaan 8
2514 JS Den Haag
tel: (+31) (0)70 360 75 16

Luxemburg Nationaal Verkeersbureau
Nassaulaan 8
2514 JS Den Haag
Mw. Anne-Marie Drieskens
tel.: (070) 364 90 41
fax: (070) 356 33 03 

Kamer van Koophandel
België en Luxemburg Kamer van Koophandel 
Bezuidenhoutseweg 181
2594 AH Den Haag
tel: (070) 347 91 61
fax: (070) 347 79 75

Belgisch-Luxemburgse Kamer van Koophandel voor Nederland
Groenmarkt 17
3311 BD Dordrecht
tel: (078) 635 19 90
fax: (078) 635 29 23